«ترمیدور» یعنی چه؟
تاریخ انتشار: ۱۶ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۴۶۱۰۷۳
عصر ایران - واژۀ ترمیدور (Thermidor) به دورۀ فروکش کردن تب انقلاب و کاهش خشونت و تندرویهای انقلابی گفته میشود.
واژۀ ترمیدور یعنی "گرم" یا "گرما". ترمیدور ماه یازدهم "تقویم انقلاب فرانسه" بود. این تقویم را انقلابیون فرانسه طراحی کردند و از 1793 تا 1805 مورد استفاده قرار گرفت و به آن تقویم جمهوری فرانسه یا تقویم انقلابی فرانسه میگفتند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
اما اینکه چرا دورۀ فروکش کردن تندروی و خشونت انقلابی را ترمیدور نامیدهاند، دلیلش این است که در 27 ژوئیه 1794، ماکسیمیلیان روبسپیر – رهبر برجستۀ انقلاب فرانسه – به گیوتین سپرده شد و دورۀ ترور یا "عصر وحشت" در فرانسۀ پس از انقلاب، پایان یافت.
روبسپیر که در 1791 به عنوان "دادستان عمومی" منصوب شده بود، در 1792 به نمایندگی "کنوانسیون ملی فرانسه" برگزیده شد و از 1793 تا 1794، موثرترین فرد در بین رهبران انقلاب فرانسه بود.
او طی این دورۀ یکساله، خشونتی شدید اعمال کرد تا اهداف انقلاب فرانسه محقق شود. به همین دلیل دوران زمامداری او را "عصر وحشت" نام نهادهاند. در عصر وحشت 17هزار نفر محاکمه و اعدام شدند و حدود 10هزار نفر نیز در زندان یا بدون محاکمه، به انحاء گوناگون، جان باختند.
روبسپیر برجستهترین رهبر ژاکوبنها (جناح تندروی انقلابیون فرانسه) بود و به دلیل پایبندیاش به ارزشهای اخلاقی، به او لقب فسادناپذیر داده بودند. در واقع او جنایتکاری بود که با فساد مالی و اخلاقی مخالف بود.
اما از زمان پیروزی انقلاب فرانسه (1789) تا اواسط سال 1794، ژاکوبنها به دلیل موقعیت برتر سیاسیشان در فرانسۀ پس از انقلاب، از مواهب اقتصادی بهرهمند شده بودند و فسادناپذیری روبسپیر سد راه لفتولیس مالی آنها بود.
همین باعث شد که علیه روبسپیر توطئه کنند و نهایتا او را به تیغ گیوتین بسپارند و به عصر وحشت پایان دهند.
در واقع انقلابیون تندروی فرانسه، طی آن پنج سال به تدریج از تب انقلابیشان کاسته شده بود و خواهان چرب و شیرین دنیا شده بودند. ثروت و لذت، آنها را از انقلابیگری دور کرده بود و به همین دلیل اولا اعدامهای گستردۀ روبسپیر را خوش نداشتند، ثانیا زهد انقلابی او را مانع تحقق منافع و مطامع خودشان میدانستند.
با اعدام روبسپیر و پایان یافتن عصر وحشت، عصر ترمیدور در انقلاب فرانسه آغاز شد که در حکم کاسته شدن از عیار انقلابیِ تندروها و به قدرت رسیدن میانهروها و حتی عناصری از رژیم گذشته بود.
در واقع ترمیدور آغاز بازگشت عقلانیت به جامعۀ انقلابی یا انقلابزده است. بازگشت عناصر متخصص و کارآمد رژیم گذشته و تقویت میانهروی، معنایی ندارد جز کاهش خردستیزی انقلابی. عقلستیزی انقلابیون البته معمولا با زهد و سختگیری اخلاقی توام است. اگرچه این اخلاقگرایی فقط متوجه کاهش لذت در زندگی افراد است و حق حیات افراد را شامل نمیشود.
ه همین دلیل تندروهای انقلابی، گناه نمیکنند ولی راحت آدم میکشند. حمله به مغازههای فروش مشروبات الکلی از سوی انقلابیون فرانسه، یکی از مظاهر لذتستیزیِ عناصر تندرویی بود که در سرکوب و کشتن مخالفان سیاسی خودشان دچار تردید نمیشدند.
در انقلابهای کلاسیک دنیا، که کرین برینتون در کتاب "کالبدشکافی چهار انقلاب" به آنها پرداخته، معمولا عصر ترمیدور پدید آمده است.
برخی از رهبران انقلابی برای مقابله با عصر ترمیدور، قائل به انقلاب مستمر هستند. یعنی لازم میدانند هر چند وقت یکبار، افرادی را که سابقا انقلابی بودند ولی اکنون دیگر انقلابی نیستند، از دایرۀ نیروهای انقلابی بیرون برانند.
مطابق این نگرش، در هر ایستگاه مهم تاریخی، عدهای از "انقلابیون سابق" باید از قطار انقلاب پیاده شوند. این استراتژی با هدف ترمیدورزدایی از انقلاب طراحی میشود ولی موفقیت نصفه و نیمهای پیدا میکند. یعنی شعارها و سیاستهای انقلابی را حفظ میکند اما نمیتواند مانع فروکش کردن تب انقلاب در سطح جامعه شود.
دلیل ناکامی این استراتژی این است که انقلاب ذاتا نمیتواند مستمر باشد. انقلاب وضعیتی خاص مثل تب است. تب قاعدتا پس از مدتی فروکش میکند و استمرار بخشیدن به آن، خلاف عقلانیت است و موجب نابودی ارگانیسم میشود.
ماکسیمیلیان روبسپیر
جامعه هم به مثابه یک ارگانیسم، نمیتواند همیشه در حالت تبآلودۀ انقلابی باشد. بنابراین حتی اگر روبسپیر اعدام نمیشد و به سیاستهای انقلابی و سختگیریهای اخلاقیاش ادامه میداد، جامعۀ انقلابزدۀ فرانسه دیر یا زود از گرمای انقلاب فاصله میگرفت و به تعادل میرسید تا بتواند به زندگی عادی و نرمالش ادامه دهد.
در چنین شرایطی، روبسپر فقط میتوانست حکومت فرانسه را انقلابی نگه دارد در حالی که جامعۀ فرانسه دیگر انقلابی نبود.
نفس فاصله گرفتن تدریجی بسیاری از انقلابیون از تندرویهای انقلابی نیز دال بر این است که استمرار بخشیدن به وضعیت انقلابی ناممکن است. تجربه نشان داده است که افراد تازهنفس و نوپا نیز وقتی که جانشین چهرههای انقلابی سابق میشوند، دیر یا زود مثل آنها از تندروی فاصله میگیرند و به عقلانیت و مصلحتسنجی روی میآورند.
علاوه بر این، تاریخ سیاسی جهان نشان میدهد که مردم در هیچ جامعهای نمیتوانند سالهای سال انقلابی باقی بمانند چراکه چنین روحیهای با منطق زندگی منافات دارد.
بنابراین سیاستمدارانی که میخواهند جامعه را در وضعیت انقلابی نگه دارند، عملا ناچار میشوند اقلیتی از مردم را به جای اکثریت جا بزنند و وانمود کنند که اکثریت مردم هنوز انقلابیاند. در اتحاد جماهیر شوروی و کشورهای اروپای شرقی چنین وضعی ایجاد شده بود.
راه دیگر این است که فضای سیاسی و رسانهای چنان مسدود شود که کسی نداند در آن جامعه چه خبر است و چند درصد مردم از شعارهای انقلابی فاصله گرفتهاند. در کرۀ شمالی چنین وضعی ایجاد شده است.
به طور خلاصه باید گفت با آغاز دورۀ ترمیدور، دادگاههای انقلابی برچیده میشوند و تبعیدیها و عناصر رژیم قبل امکان بازگشت به کشور را پیدا میکنند و کار به دست میانهروهایی میافتد که سابقا انقلابی بودند و این افراد از عناصر غیرانقلابی که بعضا متعلق به رژیم قبل از انقلاباند، استفاده میکنند و نهایتا اینکه، انقلابیون از برخی ایدهها و شعارهای مشهور انقلابشان فاصله میگیرند و با کاهش خشونت و حرکتهای انقلابی، آرامش لازم برای زندگی نرمال در جامعه برقرار میگردد.
مجموع این تحولات را "واکنش ترمیدوری" به عصر وحشت و تندروی نام نهادهاند.
از آنجا که همیشه عدهای از انقلابیون برجسته در برابر ترمیدور مقاومت میکنند، در برخی از انقلابها ترمیدور حالتی ناتمام پیدا میکند و یا پس از یک دورۀ ترمیدوری کوتاه یا بلند، دوباره عصری از تندروی آغاز میشود.
منبع: عصر ایران
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۶۱۰۷۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
آخوندی: نزاع از درون ما را پوک و از بیرون ما را بی آبرو می کند | نادعلی: به عنوان شورا پشت کارمندان هستیم
به گزارش همشهری آنلاین، علیرضا نادعلی در دویست و سی و دومین جلسه شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به دیدار مجازی مقام معظم رهبری با نمایندگان مجلس و تأکید بر دقت در اعلام نظرات، اظهار کرد: در این بیانات آمده است: «یکی از آسیبها بیاحتیاطی در استفاده از تریبون و بلندگویی است که در اختیار شما است. فرمایشات شما به طور مستقیم پخش می شود در کشور، یا بعداً به وسیله رسانهها منتشر می شود؛ این امکان در اختیار همه نیست، در اختیار نماینده است؛ مراقب باشید که در استفاده از این امکان بیاحتیاطی نشود و در [ارائهی] نقدهای خود، نظرات خود [دقّت کنید]. گاهی انسان نظرات تندی هم دارد که این نظرات را می شود در یک جلسهی دونفره، سهنفره، پنجنفره گفت امّا اگر این را در سطح عموم مردم گفتید، ممکن است به جای فایده ضرر داشته باشد. بعضی خیال می کنند که هر نظر انتقادیای نسبت به هر جایی دارند باید این را اعلان کنند و به اطّلاع عموم برسانند، در حالی که به اطّلاع عموم رساندن، گاهی فایده ندارد و گاهی علاوه بر نداشتن فایده ضررهای فراوانی دارد. بنابراین در استفادهی از این رسانهها بایستی مراقبت بشود و بیاحتیاطی نشود.»
او با بیان اینکه ما وقتی انقلابی هستیم که انقلابی عمل کنیم، یادآور شد: امیدواریم انقلابی عمل کنیم. کارمندان محکم بایستند و کارهای خود را با انسجام و استحکام انجام دهند و ما به عنوان شورا پشت کارمندان هستیم.
نادعلی با اشاره به سالروز درگذشت کیومرث صابری «گل آقا»، گفت: این هنرمند فقید انتقادات طنز و گزنده ای داشت و هیچ مسئولی از این انتقادات در امان نبود؛ امیدواریم این مسیر همچنان ادامه پیدا کند.
همچنین محمد آخوندی در دویست و سی و دومین جلسه علنی شورای اسلامی شهر تهران ضمن گرامیداشت روز کارگر و روز معلم گفت: فردا هزارمین روز فعالیت شورای شهر تهران در دوره ششم است و از ابتدای دوره کارکنان شورا تلاش کردند به شرایط مطلوب برسیم. بنده برای کوتاهیها عذرخواهی میکنم و امیدواریم در ۴۶۰ روز باقی مانده بتوانیم به وظایف خود عمل کنیم و نظارت دقیق داشته باشیم؛ از عملکرد مدیران حمایت کنیم و انتقاد سازنده هم داشته باشیم.
او با اشاره به آیات قرآن کریم در خصوص اهمیت یکدلی افزود: در این موضوع محور اتحاد و وحدت، قانون و رهبری جامعه است و امیدواریم به آن توجه شود. بررسی سوابق در تاریخ انقلاب اسلامی نشان میدهد نزاع و درگیری مشکل ایجاد میکند. البته اختلاف نظر طبیعی است، اما نزاع از درون ما را پوک و از بیرون ما را بی آبرو می کند.
آخوندی با اشاره به امداد الهی با کسانی است که صبر می کنند تاکید کرد: امیدواریم در برابر کسانی که به دنبال سوء استفاده از شرایط و ایجاد نزاع و درگیری هستند، مراقبت کنیم.
کد خبر 848289 منبع: خبرگزاری شهر برچسبها شوراى شهر تهران شهرداری شهردارى تهران شورای شهر رهبر معظم انقلاب